Na początku jest szok i niedowierzanie. Jak do tego mogło dojść, kto do takiego dramatu dopuścił? Człowiek będący na przepustce dopuścił się czynu strasznego, popełnił przestępstwo. Człowiek, który marzył o warunkowym przedterminowym zwolnieniu dopuścił się recydywy. Gdzie są winni? Gdzie byli psycholodzy, wychowawcy, dyrektor zakładu karnego? Jak to możliwe, że nikt niczego nie zauważył. Nikt nie dostrzegł, że w osadzonym wciąż drzemią złe myśli, że wciąż kwestia ponownego popełnienia przestępstwa jest kwestią odpowiedniej chwili. To nie pytanie czy, a kiedy to się wydarzy. W natłoku chaotycznych informacji aspirujących do miana newsów pomija się istotę sprawy jaką jest właściwe prognozowanie kryminologiczne. Na czym ono dokładnie polega wyjaśnia Jarosław Stukan na łamach swojej najnowszej książki „Prognozowanie psychologiczno-kryminologiczne”. Jakie są obecnie oczekiwania sądów penitencjarnych i karnych względem psychologii sądowej? Jak często i do jakich spraw powoływani są biegli psychologowie, jakich kompetencji, wiedzy i umiejętności się od nich oczekuje? Autor w sposób naukowy, ale jednocześnie przystępny wyjaśnia meandry prognozowania przestępczości. Okazuje się bowiem, że przewidywanie powrotu na ścieżkę przestępstwa nie jest zadaniem niemożliwym, pozostającym w sferze rozważań czysto teoretycznych. W opracowaniu wskazano szereg ciekawych aspektów dotyczących zarówno modeli, metod jak i tablic prognostycznych. Większość z nich pozwoli wam odnaleźć odpowiedzi na pytania o psychologię przestępców, przyczyny recydywy i jej kryminalne podłoże.

Czytając „Prognozowanie psychologiczno-kryminologiczne” przekonacie się jak trudnym i skomplikowanym zadaniem bywa przygotowanie prognozy kryminalnej danego osadzonego. Jak wiele różnorodnych czynników i zmiennych determinuje myślenie prokryminalne. Autor prócz bogatej wiedzy teoretycznej posiada olbrzymi zasób praktyki. Dzięki opracowaniu osoby, które nie są psychologami mają okazję poznać tajniki diagnozowania psychologicznego. Na co zwracają uwagę biegli psychologowie, na jakie pytania muszą znaleźć odpowiedzi w związku z badaniem osoby ubiegającej się o przedterminowe warunkowe zwolnienie. Prognozowanie recydywy, badanie ryzyka powrotu do świata przestępczego wciąż pozostaje zagadnieniem nie w pełni zbadanym. Powstają wątpliwości, obszary wymagające udoskonaleń, co też w sposób szczególny podkreśla autor. Czy tak naprawdę istnieją idealne narzędzia, metody i bezbłędne analizy służące badaniu zjawiska recydywy? Czy psychologia i psychiatria potrafią w sposób jednoznaczny oszacować ryzyko niepomyślnego przebiegu próby? By móc odpowiedzieć na te oraz wiele innych pytań dotyczących prognozowania kryminologicznego należy zapoznać się z treścią publikacji Jarosława Stukana. Tym bardziej, że do chwili obecnej niewiele ukazało się tego typu opracowań. W książce zawarto niezwykle ciekawe przykłady służące zobrazowaniu istoty prognozowania pscyhologiczno-kryminologicznego. Większość z pewnością zbulwersowałaby opinię publiczną, osoby nie zajmujące się na co dzień profilowaniem czy też prognozowaniem mogłyby uznać temidę za ślepą. Niestety nie zawsze to, co nam się wydaje, jest zgodne ze sztuką i wiedzą psychologiczną. Różnica między biegłym psychologiem a anonimowym internautą polega chociażby na tym, że ten pierwszy wydając opinię, sporządzając prognozę, kieruje się wiedzą i doświadczeniem z zakresu psychologi sądowej, klinicznej, psychiatrii. Anonimowy komentator może opisywać zdarzenie kierując się emocjami, przekonaniami lub wyobraźnią. Paradoksalnie, w morderstwie nie koniecznie trzeba dopatrzyć się szczególnego okrucieństwa, nawet jeśli sprawca został już nazwany przez społeczeństwo „zimną bestią”. Sadyzm, przemoc, demoralizacja. To tylko nieliczne kwestie, które w książce zostały zaakcentowane. Niezwykle ciekawa publikacja poruszająca trudny temat, mało opisywany, nie koniecznie medialny. Do czasu, aż wydarzy się kolejna tragedia. Wtedy ruszy machina oskarżeń, przerzucania się odpowiedzialnością za konsekwencje nie zawsze właściwie podjętych decyzji. Czy skazani zawsze otrzymują pozytywne prognozy społeczno-kryminologiczne? Czy w trybikach wymiaru sprawiedliwości istnieje miejsce na dokładne badania tendencji kryminalnych, zaburzeń psychicznych osadzonych? Czy seryjnych morderców poddaje się takim samym badaniom psychologicznym jak morderców jednokrotnych? Mnóstwo pytań i na szczęście sporo odpowiedzi. Książkę polecam zarówno specjalistom, którzy z racji wykonywanych zadań służbowych zajmują się prognozowaniem psychologiczno-kryminologicznym jak i osobom zainteresowanym kryminologią oraz naukami pokrewnymi. Każdy z pewnością znajdzie coś dla siebie, wiele poruszonych wątków zasługuje na dalsze badania. Kryminalny umysł choć fascynujący, wciąż pozostaje zagadką dla naukowców z uporem dążących do poznania przyczyn, etiologii przestępczości. Warto wiedzieć więcej, by miejsce emocji i wyobrażeń zajęły wiedza i doświadczenie specjalistów.

Autor: Jarosław Stukan
Tytuł: Prognozowanie psychologiczno-kryminologiczne
Wydawca: Wydawnictwo Aktywa
Rok wydania: 2019
ISBN: 978-83-946528-4-5
Liczba stron: 291