Daty w historii są ważne, ale za cyframi kryje się coś więcej, niż suche fakty. Ludzie i ich wspomnienia, do których pomimo upływu czasu wciąż będą wracać. Ze smutkiem, przejęciem, łzami, niekiedy żalem. Jedną z takich opowieści, wartych ocalenia przed zapomnieniem, jest historia powstania i upadku muru berlińskiego, a w zasadzie jego pokłosia, czyli budowy tunelu ewakuacyjnego. I nie chodzi wyłącznie o aspekty czysto techniczne, choć i one napawają zdumieniem, ale o wydobycie na światło dzienne tragicznych losów tysięcy ludzi. Liczby niewiele mówią. Dlatego warto poznać autentyczne historie poszczególnych bohaterów tamtych wydarzeń, zmierzyć się z demonami przeszłości, okrucieństwem zimnej wojny, skalą zniszczeń i przemocy.

Nakładem wydawnictwa Insignis ukazała się publikacja poświęcona historii niezwykłego tunelu ewakuacyjnego wykopanego pod murem berlińskim. Helena Merriman przybliża kulisy i szczegóły jednej z najambitniejszych operacji ucieczkowych z Berlina. „Tunel 29” jest efektem wielogodzinnych rozmów z ocalałymi oraz rzetelnej i wnikliwej analizy materiałów i dokumentów źródłowych. Dzięki determinacji i pasji autorki poznajemy ludzkie oblicze bolesnej historii narodów. Śledzimy losy głównych bohaterów, badając ich przeszłość, a także postawy i motywacje do podjęcia ryzyka. Czytelnicy mogą dowiedzieć się między innymi jak powstał Dom Tysiąca Oczu, w jaki sposób inwigilowano obywateli oraz jakie stosowano taktyki przesłuchań.

Poszczególne rozdziały prowadzą nas przez kulisy budowy tunelu, wyjątkowej operacji ewakuacyjnej. Towarzyszymy grupie śmiałków, którzy wykazali się ogromną odwagą i chęcią pomocy. To opowieść o walce dobra ze złem, poszukiwaniu rozwiązań, ciężkiej pracy i znoszeniu upokorzenia. „Tunel 29” uświadamia jak niesamowicie silnym potrafi być człowiek w obliczu zagrożenia utraty życia i wolności, jak nie godzi się na odebranie mu tego, co najważniejsze. Historie zawarte w tej publikacji są nie tylko niezwykle przejmujące i tragiczne, ale przede wszystkim są świadectwem walki ludzi, dla których mur stał się wyzwaniem, z którym musieli się zmierzyć. Dlaczego pojawił się ten mur, co chciano osiągnąć dzieląc Berlin na Wschodni i Zachodni? Jak wyglądało życie po obu stronach tej przeszkody? Kim byli ludzie, którzy zdecydowali się wybudować tunel, z jakimi problemami musieli się zmierzyć w trakcie planowania tej pełnej niebezpieczeństw akcji? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w książce Heleny.

Polecam lekturę wszystkim czytelnikom chcącym poznać aspekty historyczne, psychologiczne, polityczne i socjologiczne związane z budową i upadkiem muru. W publikacji zawarto szereg ciekawych informacji związanych z działalnością siatek szpiegowskich, tajną policją, łowcami ludzi czy Pałacem Łez. Bohaterowie tej historii mają swoje imiona, nazwiska, niektórzy pseudonimy. To pełna emocji, wspomnień i osobistych refleksji opowieść o życiu i śmierci, strachu i lęku, szczęściu oraz miłości. Wartym uwagi jest także wątek zagrożenia wojną nuklearną oraz największej porażki wywiadowczej zimnej wojny. Dzięki zaangażowaniu autorki czytelnicy mogą poznać szczegóły przygotowań do ewakuacji oraz przebieg prac nad budową tunelu (zwróćcie proszę uwagę na siły, środki i innowacyjność kopaczy). Przy okazji uwidoczniona jest rola ówczesnych mediów w ukazywaniu ludzkich dramatów. Losy rozdzielonych rodzin, zdradzonych przyjaciół i sylwetki szpiegów przestały być ponurą tajemnicą zamkniętą w archiwach Stasi.

Choć mur hańby już dawno runął, w wielu uczestnikach tamtych wydarzeń pozostawił trwały ślad. Przeczytajcie koniecznie „Tunel 29”, jestem przekonana że historie uwiecznione w tej publikacji przetrwają próbę czasu, stając się w dalekiej przyszłości tematem ważnych debat i dyskusji. O czym? Chociażby o wojnach, więzieniach, represjach, propagandzie, szpiegowaniu, mediach, kontrolowaniu życia obywateli, zniewoleniu, zagrożeniach atakami terrorystycznymi, straszeniu bronią atomową – przyczynach i konsekwencjach, cenie, jaką płacą ofiary i sprawcy, rządzący i prześladowani. Mury nie zniknęły zupełnie, wciąż powstają nowe. O tym również przeczytacie w książce Heleny Merriman.

Autor: Helena Merriman
Tytuł: Tunel 29
Wydawca: Wydawnictwo Insignis
Rok wydania: 2023
Liczba stron: 454