Gdy w mediach pojawia się informacja o zabójstwie ze szczególnym okrucieństwem, podpaleniu człowieka lub agresji skierowanej wobec osoby słabszej, zastanawiamy się, dlaczego dana osoba stała się ofiarą. Jaki był jej udział w genezie przestępstwa, co sprawiło, że to właśnie ona pojawiła się na celowniku sprawcy? Nie ma dnia, abyśmy nie czytali lub nie słyszeli o przemocy wobec dzieci, osób starszych czy zwierząt. Nie wszystkie zdarzenia i przypadki kryminalne trafiają do policyjnych statystyk, są też takie, które z różnych powodów utknęły w ciemnych liczbach. Czy są ofiary, którym współczujemy bardziej, niż innym, pokrzywdzeni, których nam bardziej żal? Odpowiedź brzmi: tak. To ofiary bezbronne, niemające żadnych szans w starciu ze swoim oprawcą. Słabsze, mniejsze, zepchnięte na margines życia społecznego, a nawet niewidoczne w rejestrach.
Nakładem Wydawnictwa Naukowego SILVA RERUM ukazała się publikacja przygotowana pod redakcją Joanny Stojer-Polańskiej „Przypadki kryminalne. Ciemna liczba przestępstw przeciwko bezbronnym”. Autorzy mający bogate doświadczenie zawodowe i wiedzę praktyczną przedstawiają szeroki zakres badań wiktymologicznych. Ofiarami, na których skupiają swoją uwagę, są między innymi dzieci, zwierzęta, osoby bezdomne i starsze. W sposób ciekawy prezentują zagadnienia z zakresu medycyny sądowej, profilowania, bezpieczeństwa i prawa. Biorą na warsztat bardzo ważne i wciąż nierozwiązane problemy społeczne. W tej książce nie ma miejsca na milczące przyzwolenie na przemoc. Wręcz przeciwnie, głos otrzymują bezbronni, słabsi i, jak często bywa, pomijani.
Czytając „Przypadki kryminalne” będziecie mieli okazję poznać przede wszystkim praktyczną stronę analizowanych problemów. Stąd dużo w tej publikacji kazusów, przypadków z życia i praktyki autorów. Każdy znajdzie coś dla siebie, dla jednych będą to sprawy, którymi zajmowało się tzw. Archiwum X, dla drugich ciekawszym tematem będzie opiniowanie sądowo-psychologiczne w sprawach dzieci dotkniętych przemocą. Z książki skorzystają zarówno studenci, wykładowcy, jak i pasjonaci poszukujących ciekawych informacji i mało znanych kryminalnych przypadków. Polecam czytelnikom, których zainteresowania koncentrują się wokół zabójstw dzieci oraz motywów i okoliczności działania sprawców. Wiktymologia wciąż się rozwija, podobnie jak przestępcy. Warto wiedzieć, jak oni docierają do ofiar, w jaki sposób dokonują czynów karalnych i czy jesteśmy w stanie się przed nimi obronić.
I to właśnie o obronę w tej publikacji chodzi przede wszystkim, a dokładniej o bezbronność. Jak pomagać ofiarom przemocy, w oparciu o jakie metody i przy użyciu jakich narzędzi przygotowywać opinie wolne od wad, obiektywne i rzetelne? Tak wiele wyzwań czeka na terapeutów, kuratorów, biegłych, funkcjonariuszy, przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, a także inspektorów przeprowadzających interwencje. Na nas wszystkich, którzy jesteśmy świadkami krzywd, cudzego cierpienia i łamania praw. Okazuje się, że wiktymologia nie ma sztywnych ram i granic. Jej różnorodne oblicza poznają zawodowcy niosący pomoc, specjaliści poszukujący osób zaginionych, a także analitycy wnikliwie badający delikatne i trudne materie. Poznajemy je także my. W książce ukazany jest szeroki kontekst zagrożeń, z jakimi mierzą się osoby bezbronne, zarówno na płaszczyźnie osobistej, jak i społecznej. Autorzy przedstawiają bardzo interesujące (a niekiedy niepokojące) wyniki badań własnych przeprowadzonych w jednostkach naukowych.
Zachęcam do lektury i polecam uwadze tę publikację czytelnikom, którym bliskie są rozważania o naturze człowieka w kontekście przestępczości. Motywacje sprawców zdarzeń opisywanych na łamach publikacji bywają bulwersujące, zaś kazusy z sali sądowej i finały postępowań co najmniej zaskakujące. Takie jest życie, prawda i rzeczywistość. Co mnie, osobiście w tej książce zainteresowało najbardziej? Dwa rozdziały. Jeden, dotyczący problemów w tworzeniu profili psychologiczno-kryminalistycznych zabójstw osób bezdomnych – tutaj szczególną uwagę przykuł zaprezentowany przykład profilu. Drugim, równie fascynującym rozdziałem był ten, poświęcony pracy technika kryminalistyki. Muszę przyznać, że zawierał w sobie pierwiastek magnetyzmu i mądrość życiową. Ten rozdział odzwierciedlał ludzkie tragedie, niczym w tafli wody można w nim było ujrzeć smutek, strach, nieszczęśliwe wypadki i koniec ludzkiego życia. Przejmujących historii w tej książce nie brak. Nie można przemilczeć cierpienia braci i sióstr mniejszych, zwierząt bestialsko katowanych, a także uśmiercanych w imię opłacalności biznesu. Publikacja niezwykle ważna, odkrywająca smutną prawdę o mrocznej stronie ludzkiego i zwierzęcego życia. Badająca w sposób naukowy organizmy żywe i martwe, dostrzegająca zmienność zagrożeń i wyzwania stojące przed wymiarem sprawiedliwości. Istotny i słyszalny głos zwracający uwagę na osoby bezbronne. Potrzeba jeszcze wielu działań i czasu, aby zaakcentowane na łamach tej publikacji problemy, wreszcie doczekały się rozwiązań. Sama świadomość ich istnienia jest już pierwszym krokiem na drodze do usprawnień systemu oraz niezbędnych zmian legislacyjnych.
Redakcja naukowa: Joanna Stojer-Polańska
Tytuł: Przypadki kryminalne. Ciemna liczba przestępstw przeciwko bezbronnym
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM
Rok wydania: 2020
Liczba stron: 313
